श्रीसमाधि के स्पर्श दर्शन

शनिवार १३ नवंबर के दिन श्रीजी ने श्री सद्गुरु सिद्धराज माणिकप्रभु महाराज के नवनिर्मित देवालय में समाधि-शिला को स्थापित किया। आप सबको सूचित करते हुए हमें अत्यंत हर्ष होता है, कि इस वर्ष की दत्त जयंती महोत्सव में श्री सद्गुरु सिद्धराज माणिकप्रभु महाराज के नवनिर्मित देवालय की प्रासाद वास्तु शांति का कार्यक्रम संपन्न किया जाएगा। सोमवार १३ दिसंबर (मार्गशीर्ष शुद्ध दशमी) के दिन श्रीजी द्वारा महाराजश्री के देवालय की वास्तु शांति विधिवत्‌ संपन्न की जाएगी। मंगलवार १४ से गुरुवार १६ दिसंबर तक नवनिर्मित समाधि मंदिर में नित्य महारुद्राभिषेक होगा और चतुर्दशी शुक्रवार १७ दिसंबर को सुबह ९ बजे श्रीजी द्वारा महाराजश्री के समाधि की महापूजा संपन्न होगी। इस पूजन्‌ के साथ ही महाराजश्री के नूतन देवालय में नित्य पूजा-अर्चना का विधान्‌ विधिवत्‌ आरंभ होगा।

अत्यंत विशेष सूचना

समस्त प्रभुभक्तों के लिए एक और अत्यंत विशेष सूचना है। रविवार १२ दिसंबर (मार्गशीर्ष शुक्ल नवमी) को सभी भक्तजनों के लिए महाराजश्री की समाधि का स्पर्श दर्शन प्राप्त करने का अवसर उपलब्ध होगा। सुबह ८ से दोपहर २ बजे तक भक्तगण देवालय के गर्भगृह में जाकर अपने हाथों से श्रीसमाधि पर जलाभिषेक तथा पत्र-पुष्प अर्पित कर सकते हैं। इस कार्यक्रम में सभी श्रद्धावान सद्भक्त भाग ले सकते हैं।

श्री सद्गुरु सिद्धराज माणिकप्रभु महाराज के नवनिर्मित देवालय में स्थापित समाधि-शिला

श्रीसमाधि का अभिषेक व स्पर्श दर्शन करते समय पुरुषों को धोती-उत्तरीय तथा महिलाओं को साडी जैसे भारतीय वस्त्रों का परिधान करना अनिवार्य है। इस बात का ध्यान रखें कि केवल १२ दिसंबर को दोपहर के २ बजे तक ही श्रीसमाधि के स्पर्श दर्शन करने की संधि भक्तजनों को मिलने वाली है। निश्चित समय के बाद श्री सिद्धराज माणिकप्रभु देवालय के गर्भग्रह में अर्चकवर्ग के अतिरिक्त सभी के लिए प्रवेश वर्जित होगा। अस्तु अन्य स्थानों से पधारने वाले सद्भक्तों से यह अनुरोध है, कि अपनी माणिकनगर यात्रा का नियोजन करते समय इस विशेष सूचना का ध्यान रखें। श्रीसमाधि के स्पर्श दर्शन के लिए किसी प्रकार की कोई बुकिंग की आवश्यकता नहीं है। नियोजित तिथि को ऊपर दी हुई समयावधि में उपस्थित रहने वाले भक्तजनों को मात्र इस सेवा का अवसर प्राप्त होगा। दोपहर ठीक २ बजे स्पर्श दर्शन का कार्यक्रम समाप्त होगा और ३ बजे श्रीप्रभु मंदिर में वार्षिक महोत्सवांगभूत तीर्थ स्नान तथा योगदंड पूजन का कार्यक्रम आरंभ होगा। हम आशा करते हैं, कि आप इस स्वर्ण संधि का लाभ लेकर इस ऐतिहासिक आयोजन को सफल करेंगे।

सकलमत शतक पर प्रभुभक्तों के अभिप्राय

चैतन्यराज प्रभु द्वारा रचित ‘सकलमत शतक’ कविता पर प्रभुभक्तों के अभिप्राय।

श्रीजींनी आपल्या आशिर्वचनात म्हटले प्रमाणे सातत्याने आठव्या पिढीतील आपली ही काव्यस्फुर्ती श्रीप्रभु कृपेचीच साक्ष आहे. वेदान्तासारखा क्लिष्ट विषय रोजच्या जड व्यवहाराशी सांगड घालत आमच्यासारख्या सर्वसामान्यांच्या पचनी पडेल असे सोपे करून सांगण्याची किमया या काव्यात आपण केली आहे. आपल्या प्रस्तावनेतहि आपण या काव्याचे निरुपण करताना म्हटले आहेच की, स्वधर्माचा दुराभिमान सोडून – सकलमतांचा विचार करीत या साधनेत स्वतःला पूर्णपणे हरवून घेतल्यास जीवन प्रभुमय बनेल. आपल्या जन्मतिथीला प्रसिद्ध झालेली ही ‘काव्यशलाका’ म्हणजे भवसागरी अंधकार दूर करणारा या दीपोत्सवातील अपूर्व योगच म्हणावा. खरोखरीच सातत्याने आठव्या पिढीतही तितक्याच प्रगल्भतेने अष्टदिशांना मार्ग दाखविणाऱ्या दीपस्तंभाप्रमाणे आपले नेतृत्व, गायकी, प्रभुकथा प्रवचनांतून ज्ञानदान, कार्यक्रमांचे नियोजन, त्यांची अंमलबजावणी, संस्थानच्या परंपरांची निष्ठेने जपणूक, कमालीचा शांत स्वभाव, व शेवटी सर्वात महत्वाचे – श्रीप्रभूंवर अतूट निष्ठा या अष्टावधानी गुणांचा संचय आपल्यावर श्रीप्रभूंची पूर्ण कृपा असल्याचीच प्रचीती देते.

आपल्या काव्यात सुरुवातीस श्री प्रभूकालीन समाजस्थिती, तत्कालीन मागासलेल्या मानवी मनाची बैठक, त्याचे दुष्परिणाम नंतर श्रीप्रभूंचे अवतार कार्य, त्यातून झालेली सुधारणा, पुढे श्रीप्रभूंनी दिलेली शिकवण – वसुधैव कुटुंबकम्‌, परधर्मियांचा आदर, सकलमत संप्रदायावर विश्वास, नद्यांचे सर्व दिशांनी वाहणे व शेवटी सागराला एकत्र मिळणे किंवा “सर्वदेव नमस्कारः केशवं प्रतिगच्छति” हा सद्विचार व त्याद्वारे सिद्ध होणारे सकलमत संप्रदायाचे महत्व, त्यावरील एकनिष्ठता व शेवटी त्यातून मिळणारे ‘‘आधी लगीन कोंढाण्याचे मग रायबाचे’’ या तानाजी मालुसारेंच्या विचाराप्रमाणे केवळ स्वतः पुरता संकुचित विचार सोडून आधी दुसऱ्यांना सुखाविण्याचा प्रयत्न – ‘‘सर्वेजनाः सुखिनो भवन्तु – सर्वेसन्तु निरामयः’’ हि शिकवण, श्रीसंस्थानचे बोधवाक्य ‘‘एकं सद्विप्रा बहुधा वदन्ति’’ तसेच ‘‘One in All, And All in One’’ हे सकलमती तत्व तसेच ‘‘शीतोष्णसुखदुःखेषु समस्संग विवर्जित:” गीतेतल्या यासारख्या उपदेशांचा पाठपुरावा, संसारात राहून नि:संग जीवन व्यतीत करणे, मुंगीने थाळीतील पाकात स्वतःला पूर्णपणे बुडवून घेऊन मरण्यापेक्षा थाळीच्या काठावरच बसून पाकाचा थोडा थोडा मर्यादित अस्वाद घेणे, जीवभावातून निघून अहंब्रह्मास्मि, किंवा तू कोण आहेस? असे गुरुंने विचारल्यानंतर ‘‘शिवोहम-शिवोहम’’ असे उत्तर देण्याची शक्ती मिळवणे – हे सर्व विषय आपण या काव्याद्वारे उत्कृष्टतेने मांडले आहे. शेवटी श्री मार्तंडप्रभूंनी म्हटल्याप्रमाणे “स्वनुभवस्फुर्ती  पद मनी सार्थ जडे। ब्रह्मकपाट अविद्या सहजी उघडे। चिन्मार्तांड प्रसादे हा योग घडे। सकलमत प्रभू नांदे जिकडे तिकडे।। ही श्रीप्रभूंची शिकवण आमच्या मनी ठसो व आम्हांस त्याची प्रचीती येवो अशी श्री प्रभूचरणी प्रार्थना –  श्री देविदास के. देशमुख – सगरोळी, महाराष्ट्र

या काव्यात आपला स्वानुभव पूर्णपणे प्रदर्शित झाला आहे. केवळ स्वानुभवात विरून न जाता आपण आम्हा भक्तांना उपासना मार्ग सोपा करून सांगत आहात हे खरोखर आमचे सौभाग्य आहे. या कावितेच्या सहाय्याने आम्हा भक्तांना सकलमताच्या मार्गावर पाय घट्टपणे रोवून चालणे सुलभ वाटत आहे. – श्री चंद्रकांत देशपांडे – ठाणे, महाराष्ट्र

श्री चैतन्यराजांची प्रभुभक्ती आणि प्रभुसेवेची ओढ त्यांच्या काव्य रचनांमधून नेहमीच झळकत असते. दिवाळीमध्ये रांगोळीचे ठिपके ठिपके एकत्र जोडून, त्यात रंग भरून सुंदर कलाकृती निर्माण होते त्याप्रमाणे आजच्या मंगलदिनी प्रभूंच्या दिव्य उपदेशांना एकत्र जोडून चैतन्यराजांची ही अमूल्य भेट श्रीप्रभु संस्थानच्या महानतेत भर टाकत आहे. प्रभु उपदेशाची महानता संपूर्ण जगात पोहोचविण्याचे जे कार्य त्यांनी हाती घेतले आहे ते यशाची परिसीमा गाठो, ही भक्तांची इच्छा प्रभु नक्की पूर्ण करतीलच. श्रीमार्तंड प्रभूंचे वचनच तसे आहे ‘‘जी भक्तप्रतिज्ञा तीच श्रीगुरू आज्ञा’’ – सौ. किशोरी पाठारे – मुंबई, महाराष्ट्र

फारच सुंदर रचना आणि बोधात्मक प्रकटन. असाच लाभ निरंतर घडो ही प्रभु चरणी प्रार्थना – श्री राजीव सगरोळीकर – सातारा, महाराष्ट्र

प्रभूंची संपूर्ण कृपा, महराजश्रींचा लाभलेला परंपरागत वारसा आणी आपले अथक परिश्रम या त्रिवेणी संगमातून  ‘‘सकलमत शतक’’ रुपी अमृत सद्भक्तांसाठी प्राप्त झाले. सकलमत परंपरेचा उत्कर्श होत राहो, प्रभु चरणी हीच प्रार्थना. – श्री मधुकर राव महाजन – बसवकल्याण, कर्नाटक

अतिशय सुंदर रचना! ‘‘सकलमत शतकाचे’’ वर्णन करणे  शब्दांच्या पलीकडचे आहे. शेवटी एवढेच म्हणावे वाटते कि मौनाचे बोलणे सरले । ब्रम्हासी ब्रम्हपण आले।। – श्री शैलेश सगरोळीकर – उमरगा, महाराष्ट्र

काल निवांतपणे ‘‘सकलमत शतक’’ वाचले. अप्रतिम काव्यरचना! अतिशय सहजसोपी, अर्थपूर्ण रचना. आपली शब्दांवरील हुकूमत, रचनेतील नादमयता आणि ‘श्रीप्रभूजीवनी’ पासून अवतारकार्य ते सकलमत संप्रदायाच्या वैशिष्ट्यांची केलेली मांडणी निव्वळ अदभुत आणि आनंददायी आहे.आपल्यावर असलेली श्रीप्रभूपरंपरेची कृपा सर्व रचनांमध्ये ठळकपणे जाणवत होती आणि त्याबद्दल आपले मनापासून अभिनंदन. अशा विविध निर्मितीप्रयोगांद्वारे आपण सकलमत संप्रदाय अधिकाधिक भक्तजनांपर्यंत पोहोचवाल याची खात्री बाळगतो आणि आपणांस मनापासून शुभेच्छा देतो. – श्री विवेक दिगंबर वैद्य – मुंबई, महाराष्ट्र

‘‘सकलमत शतक’’ ही आपली अप्रतिम रचना अतिशय सुंदर आहे, मनात विचार आला माझ्या सारख्या अल्पमती साठीच आपण हा सारा प्रयास केला असावा. सकलमत शतक चे वारंवार वाचन  केले आणि मग उमगलं, अरे आज पर्यंत आपण प्रभूंचे अति विशाल साहित्य आत्मसात्‌ करण्याचा प्रयास करत होतो पण या संसार व्यपातून ते पूर्णत्वास जात नव्हत. पण आज आपल्या या रचनेतून ‘‘प्रभू साहित्य सार अमृत’’ आमच्या हाती लागले असं मला वारंवार जाणवत आहे. – सौ. सुषमा बन्नीकोड – पुणे, महाराष्ट्र

‘‘सकलमत शतक’’ ही सकलमत संप्रदायाच्या सिद्धांताची काव्यात्मक संस्तुति आणि त्यासाठी दिलेले आशीर्वाद रुपी वचने वाचून मनास मोहर आला.खरे तर आशीर्वचनानंतर सकलमत शतकपर काही लिहावे ही माझी योग्यता नाही.पण जवाहिऱ्याकडील रत्न पाहून, त्यावरचे तास (dimensions) पाहून जसे नेत्र सुखावतात तद्वत माझे लेखणी रुपी नेत्र स्त्रवू लागले आहे. नदीचे घाट वेगळे असले तरी पाणी एकच! त्यात फरक नाही, आत्मभावात राहण्याचा अभ्यास, दूर कोठेही न जाता ठायी बसुनी करा एकचित्ताची संथा, अविद्येने साचलेली जीवावरील मायेची धूळ, जीवाचे खरे स्वरूप, त्यासाठी आवश्यक असणारी सावधानता, मायेला न घाबरता भवनिद्रेतून उठण्याचा संकल्प, समोर सदैव वाहणारी गुरूकृपा आणि प्रभु आशीर्वाद हा सगळा वेदांताचा काव्यमध सिद्धहस्त कवी सकलमत संप्रदायाच्या सुवर्णपळीने सर्व भक्तजनांना पाजीत आहे असे म्हटल्यास वावगे ठरू नये. ज्ञानदेवांच्या हरिपाठासारखा दिशादर्शक असा सकलमत संप्रदायाचा हा 102 श्लोकांचा हरिपाठच प्रसवला आहे ह्या भावनेने समस्त गुरुपरंपरेला वंदन करून नतमस्तक होण्यातच ही लेखणी भूषण मानते. डॉ. अविता विनय कुलकर्णी – मुंबई, महाराष्ट्र

अतिशय सुंदर रचना! Words are not sufficient to appreciate your work, efforts and devotion. Excellent! no words to express the depth of this wonderful piece of poem. श्री प्रकाश नेरुरकर – जिनिवा स्विट्ज़रलॅन्ड

सकलमत शतक काल पूर्ण वाचले. खूपच छान लिहिले आहे. प्रभूंच्या रूपाचे, गुणांचे, स्वरूपाचे अनेकांनी वर्णन केले आहे. तथापि त्यांच्या सिद्धांतांवर काव्य करावे, हा विचारच खूप आगळा-वेगळा आहे. ह्यातून संप्रदायाविषयी आपल्या मनात असलेला अभिमान व श्रद्धा तर दिसून येतेच, तसेच ह्या सिद्धांताचा प्रचार-प्रसार होण्यासाठी आपल्या मनातील तळमळ सुद्धा प्रकर्षाने जाणवते. आणि काव्याचे तर कौतुक करावे तेवढे थोडेच आहे. आपली काव्य संपदा, शब्दांची निवड, प्रत्येक ओळीतील छंदबद्धता ह्या सगळ्या मुळे हे काव्य अतिशय सुमधुर झाले आहे. सकलमत शतकास व आपल्या काव्य-प्रतिभेस शतशतकोटी प्रणाम – सौ. प्राची चित्रे – ठाणे, महाराष्ट्र

‘‘सकलमत शतक’’ शब्दातीत आहे. एक-एक वाक्य सकलमत संप्रदायाची सहज आणि सरळ व्याख्या समजवून सांगतं. आपल्या स्वभावातील विनयशीलता जागोजागी अनुभवता येते. हे शतक वाचनीय तर आहेच पण मननीय झाले तर संपूर्ण मानवजातीवर ह्याचा प्रचंड प्रभाव पडेल. आपली शब्दसंपदाही विपुल आणि विशाल आहे. प्रभुंची काव्यप्रतिभा नवीन पीढीही चालवतेय ही अत्यंत आनंददायी अन् स्पृहणीय बाब आहे.सकलमत संप्रदायाची शिकवण, ह्या काव्यातून, आपण आपल्या सशक्त खाद्यांवर समर्थपणे पेलली आहे. प्रत्येक शब्दागणिक उत्कंठावर्धक होणारे असे हे काव्य प्रथम भागाकडून द्वितीय भागात जाताना जीवन जगण्याचा राजमार्ग हळूवारपणे उलगडत जाते. ते समजून आचरणांत आणणे ही प्रत्येक मानवाची जबाबदारी आहे. त्या जबाबदारीचे निर्वहन करण्याची सद्बुद्धी श्रीप्रभु सर्वांस देवोत ही श्रीप्रभुचरणी विनम्र प्रार्थना. सुंदर सादरीकरण. सविस्तर वाचेन. अभिनंदन, कौतुक अन् शुभेच्छा. श्री प्रणिल सावे – मुंबई, महाराष्ट्र

हिंदी वाचण्याची अजीबात सवय नसली तरीही, ज्या प्रमाणे मिष्टान्न खायला सुरु केलं की त्या रसोत्पत्तीत भूक निर्माण होउन तृप्ती ही मिळते त्याच प्रमाणे श्री चैतन्य राज प्रभूंच्या या कवितेच्या बाबत झाले. खर तर लेखक कोण ते नंतर बघितलं आणि नतमस्तक झालो. ज्ञान स्त्रोताशी निरंतर अनुसंधान असल्याखेरीज अशी रचना संभवत नाही –  श्री जनार्दन सुरेश सपरे.

ललिता पंचमी से आरंभ होगा पंचरात्रोत्सव

प्रतिवर्षानुसार आश्र्विन शुक्ल पंचमी से महानवमी (रविवार १० से गुरुवार १४ अक्तूबर २०२१) तक माणिकनगर में श्री मधुमती पंचरात्रोत्सव का आयोजन किया जा रहा है। पंचरात्रोत्सव के आरंभ के अवसर पर ललिता पंचमी के दिन श्रीजी पुण्याहवाचन संपन्न करेंगे। श्री व्यंकम्मा देवी मंदिर में घटस्थापन, मालाबंधन, अखंड दीपप्रज्ज्वालन के साथ श्री देवी भागवत पारायण, श्रीसप्तशती पाठ, मल्लारी महात्म्य एवं मल्लारी सहस्रनाम पाठ इत्यादि कार्यक्रमों का श्रीगणेश होगा। पंचरात्रोत्सव के काल में नित्य सायं लक्ष्मीसूक्तविधानपूर्वक पंचदशावर्तन श्रीसूक्त अभिषेक एवं सहस्रकुंकुमार्चन पूर्वक शोडषोपचार महापूजा श्रीदेवी व्यंकम्मा मंदिर में संपन्न किए जाएंगे। इस पंचरात्रोत्सव के दौरान शाम के समय देवी व्यंकम्मा के समाधि मंदिर में सांप्रदायिक भजन का कार्यक्रम संपन्न होगा। महापूजा के पश्चात प्रदोषपूजा एवं कुमारिकापूजन के लिए श्रीजी, व्यंकम्मा देवालय में पधारेंगे।  दुर्गाष्टमी के अवसर पर श्रीदेवी की विशेष महापूजा संपन्न होगी। महानवमी के दिन नवचंडी याग की पूर्णाहुति के पश्चात्‌ प्रदोषपूजा के समय सरस्वतीपूजन एवं घटोत्थापन के साथ श्रीमधुमती पंचरात्रोत्सव सुसंपन्न होगा।

प्रभु संप्रदाय में यह मान्यता है, कि भगवान्‌ दत्तात्रेय की आदिशक्ति देवी मधुमती ने ही व्यंकम्मा के रूप में अवतार धारण किया है। इसलिए देवी व्यंकम्मा की आराधना यहॉं मधुमती श्यामला के रूप में की जाती है। श्री सदगुरु मार्तंड माणिकप्रभु महाराज ने देवी व्यंकम्मा की महिमा को उजागर करते हुए भक्तजनों को देवी की अलौकिक लीलाओं का परिचय करवाया है। महाराजश्री ने भगवती व्यंकम्मा की स्तुति में सुंदर पदों की रचना की है। इन रचनाओं में महाराजश्री ने देवी व्यंकम्मा के आध्यात्मिक स्वरूप का अद्भुत वर्णन किया है। देवी के जिस दिव्य स्वरूप के दर्शन महाराजश्री ने पाए थे और जो कृपा उन्होंने प्राप्त की थी उसी दिव्य अनुभूति को महाराजश्री ने अपनी सुंदर रचनाओं के माध्यम से हमारे लिए अभिव्यक्त किया है। देवी की स्तुति में एक स्थान पर महाराजश्री कहते हैं :

व्यंकानाम जगज्जननी कुलभूषण ही अवतरली हो।
शंका भ्रम चंड मुंड मर्दिनी रंकाऽमर पद देई हो।।
पद्मासनी शुभ शांत मुद्रा। शुभ्रांबर कटि कसली हो।
परमप्रिय गुरुभक्तां सुखकर। वरदेण्या ही सजली हो।।

पंचरात्रोत्सव के दौरान देवी व्यंकम्मा मंदिर में अनेक अनुष्ठान संपन्न किए जाते हैं जिनमें सहस्र कुंकुमार्चन सेवा का अपना एक अलग महत्व है। ललिता पंचमी से आरंभ होकर महानवमी तक नित्य होने वाली सहस्र कुंकुमार्चन सेवा में जो सद्भक्त सहभागी होना चाहते हों वे नीचे दिए गए लिंक का उपयोग करें। इस लिंक पर जाकर आप अपना नाम इस सेवा के लिए दर्ज कर सकते हैं। सेवा में सहभागी हुए सद्भक्तों को उत्सव के उपरांत प्रसाद पोस्ट द्वारा भेजा जाएगा।

5 Day Kumkumarchana to Madhumati Shyamala in Navaratri

माणिकनगर में अत्यंत हर्षोल्लास के साथ आयोजित होने वाले पंचरात्रोत्सव में यहॉं पधारकर श्रीदर्शन, सेवा एवं महाप्रसाद का लाभ लेने के लिए श्रीप्रभु संस्थान की ओर से हम समस्त सद्भक्तों को निमंत्रित करते हैं।

पूर्ण गुरुकृपा फल हे…

२० ऑगस्ट १९६५ को लिया गया चित्र

श्रीकृष्ण जन्माष्टमी का दिन श्रीसंस्थान के इतिहास में तथा श्री सद्गुरु सिद्धराज माणिकप्रभु महाराज के जीवन में एक अनूठा महत्व रखता है। आज से ५६ वर्ष पूर्व, जन्माष्टमी के एक अत्यंत अद्भुत प्रसंग का उल्लेख यहाँ हम कर रहे हैं। यह घटना प्रभुमहाराज की त्रिकालाबाधित सत्ता, सद्गुरु की महिमा, तथा सद्गुरु के सामर्थ्य को दर्शाने वाली अत्यंत अद्भुत घटना है। इसलिए केवल वही इस कथा को समझ सकते हैं, जिनका हृदय श्रद्धा एवं भक्ति से सिक्त हो।

यह प्रसंग है सन् १९६५ का, जब श्रीप्रभु के महिमा मंडित सिंहासन पर श्री सिद्धराज माणिकप्रभु महाराज आसीन थे। सन् 1945 में श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज की समाधि के बाद 6 वर्ष की आयु में ही श्रीजी ने संस्थान की बागडोर अपने कोमल हाथों में थामी थी। आज विद्यमान्  संस्थान का यह भव्य-दिव्य रूप श्रीजी के ही भगीरथ परिश्रम का सुंदर परिणाम है। सन् 1945 में श्रीजी केवल 6 वर्ष के थे और श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज के अकाल देहावसान के कारण किसी प्रकार की कोई विधिवत् मंत्र दीक्षा श्रीजी को अपने पिता (सद्गुरु) से नहीं मिल पाई थी और उस समय उनका उपनयन भी नहीं हुआ था। ऐसी कष्टमय परिस्थिति में श्रीजी पीठासीन हुए थे।

वर्ष 1965 का श्रावणमास महोत्सव माणिकनगर में उत्साह के साथ मनाया जा रहा था। प्रतिदिन श्रीजी श्रीप्रभु मंदिर में रुद्राभिषेक, सहस्र बिल्वार्चन, सकलदेवता दर्शन और नित्य भजन आदि कार्यक्रम के बाद घर लौटकर प्रसाद ग्रहण करते थे। शाम के समय प्रदोषपूजा के बाद भोजन होने में कभी-कभी रात के 11-12 भी बज जाते थे। दिनांक 19 अगस्त की रात श्रीजी ने गुरुवार की प्रदोष पूजा संपन्न की और भोजन आदि कार्यक्रमों के बाद अपने कक्ष में आराम करने चले गए। शुक्रवार 20 अगस्त – श्रीकृष्ण जन्माष्टमी का दिन उदित हुआ। ब्रह्म मुहूर्त की वेला थी। सर्वत्र निस्पंद नीरवता छाई हुई थी। श्रीजी अपने कक्ष में सोए हुए थे तभी उनके स्वप्न में श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज प्रगट हुए। श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज ने श्रीजी के कानों में गुरु मंत्र का उपदेश दिया और वहीं वह अलौकिक स्वप्न समाप्त हुआ।

तेणे दयालुत्व प्रगटविलें। श्रीहस्त मस्तकी ठेविलें।
गुह्य ज्ञाना उपदेशिलें। या निज दासा ॥

आकाश में पूर्व क्षितिज पर सूर्योदय का संकेत देने वाली लाली छायी हुई थी। वह दिव्य स्वप्न तो समाप्त हो चुका था परंतु श्रीजी अभी भी उसी सुखद अनुभूति में डूबे हुए थे। मंत्र के शब्द श्रीजी के कानों में सतत गूँज रहे थे। फिर श्रीजी ने शीघ्रता से स्नान संध्यादि नित्यक्रम संपन्न किए और प्रभु के तत्कालीन मुख्य अर्चक स्व. श्री पुरुषोत्तम शास्त्री को बुलवाकर स्वप्न की घटना का उल्लेख किया। श्री पुरुषोत्तम शास्त्री ने श्री भीमभट, श्री दत्त दीक्षित, श्री गोविंद दीक्षित आदि पंडितों से चर्चा कर श्रीजी को स्वप्न में प्राप्त मंत्र को श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज की समाधि के समक्ष शास्त्रोक्त विधान से ग्रहण करने का प्रबंध किया। श्रीप्रभु की श्रावणमास की महापूजा संपन्न कर श्रीजी, श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज के समाधि मंदिर में गए। वहाँ महाराजश्री ने समाधि की महापूजा संपन्न की और स्वप्न में प्राप्त मंत्र को समाधि के समक्ष दोहराकर उसे पुनः विधिवत् स्वीकार किया। इस प्रकार महाराजश्री को जन्माष्टमी के पर्व पर उनके सदगुरु श्री शंकर माणिकप्रभु महाराज ने गुरुमंत्र से अनुग्रहित किया।

प्रतिवर्ष जन्माष्टमी के दिन माणिकनगर में श्री सद्गुरु शंकर माणिकप्रभु महाराज की समाधि की विशेष पूजा, इस ऐतिहासिक प्रसंग के स्मरणार्थ संपन्न की जाती है। गुरुकृपा की यह कथा हमारे हृदय को पुनीत करने के साथ-साथ यह संदेश भी देती है, कि प्रभु की सत्ता त्रिकालाबाधित है, अखंड है तथा सर्वव्यापी है। श्री सिद्धराज माणिकप्रभु महाराज के चरित्र का यह पावन प्रसंग भक्तजनों को सद्गुरुभक्ति में सदा सर्वदा समर्पित रहने को प्रेरित करता रहेगा।

श्रावण पौर्णिमा प्रवचन

दिनांक २२ अगस्त को श्रावण पौर्णिमा के अवसर पर नृसिंह निलय में आयोजित कार्यक्रम में श्रीजी ने उपस्थित सद्भक्तों को संबोधित करते हुए ‘जीवन में सफल कैसे बनें’ इस विषय पर प्रवचन किया। प्रवचन के पश्चात्‌ श्रीदर्शन एवं प्रसाद के साथ यह कार्यक्रम संपन्न हुआ।

श्रावण पौर्णिमा के प्रवचन को देखने के लिए नीचे उपलब्ध यूट्यूब वीडियो देखें।